Chắc hẳn chúng ta không còn xa lạ với Kim chi – món ăn linh hồn của đất nước Hàn Quốc. Không chỉ là một biểu tượng ẩm thực, Kim chi còn chứa đựng giá trị văn hóa sâu sắc, phản ánh tinh thần và lối sống của người dân nơi đây. Đặc biệt, văn hóa muối Kim chi (Kimjang) đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Hãy cùng Hymi khám phá những nét đẹp truyền thống ẩn sau nghệ thuật muối Kim chi này.

Kim chi (김치) là món rau muối lên men, với nhiều biến thể như cải thảo, củ cải, dưa chuột… Quá trình muối Kim chi được gọi là Kimjang (김장) – một tập quán lâu đời của người Hàn Quốc nhằm chuẩn bị thực phẩm cho mùa đông khắc nghiệt. Kimjang không chỉ thể hiện sự am hiểu về tự nhiên mà còn là biểu tượng của tinh thần gắn kết gia đình, cộng đồng.

Mùa Kimjang thường diễn ra vào cuối thu, khi các gia đình, đặc biệt là phụ nữ, cùng nhau quây quần làm Kim chi. Họ không chỉ chuẩn bị cho bữa ăn gia đình mà còn chia sẻ với hàng xóm, người thân, thể hiện lòng nhân ái và tinh thần đoàn kết.

   

Có giả thuyết cho rằng văn hóa Kimjang đã xuất hiện từ thời kỳ đồ đồng, khi người dân bán đảo Triều Tiên đã biết sử dụng rau muối để bảo quản thực phẩm. Tuy nhiên, những ghi chép rõ ràng về Kim chi chỉ xuất hiện vào thời Goryeo (thế kỷ 10). Tác phẩm “Đông quốc lý tương quốc tập” của văn sĩ Lee Gyu-bo đã miêu tả Kim chi như một món ăn thiết yếu trong mùa đông.

Ban đầu, Kim chi chỉ đơn giản là rau củ ngâm muối, không có cải thảo hay ớt đỏ. Mãi đến thế kỷ 12, người Hàn mới bắt đầu thêm các loại gia vị như tỏi, nấm, củ cải lớn. Đến thời Joseon (thế kỷ 15), ớt đỏ chính thức trở thành thành phần không thể thiếu trong Kim chi. Vào thế kỷ 19, Kimjang đã trở thành một nghi thức quan trọng, được ghi lại trong nhiều tài liệu lịch sử.

Kimjang không phải là công việc diễn ra trong một ngày mà được chuẩn bị xuyên suốt cả năm. Mùa xuân, người ta muối tôm, cá cơm để làm nước mắm; mùa hè, họ phơi khô và nghiền ớt thành bột; khi thu đến, tất cả nguyên liệu đã sẵn sàng để bước vào mùa Kimjang.

Ngày nay, do điều kiện sống thay đổi, người Hàn ít dùng chum vại để muối Kim chi như trước mà sử dụng tủ lạnh chuyên dụng để bảo quản tốt hơn.

Kimjang không chỉ là một phương pháp bảo quản thực phẩm mà còn mang ý nghĩa tinh thần sâu sắc. Tháng 12/2013, UNESCO công nhận Kimjang là Di sản Văn hóa Phi vật thể của nhân loại. Sự kiện này nhấn mạnh vai trò quan trọng của Kim chi trong đời sống người Hàn và giá trị cộng đồng mà Kimjang mang lại.

Kimjang còn là dịp để gắn kết tình thân, thể hiện sự sẻ chia. Người Hàn không làm Kim chi một mình mà thường làm cùng gia đình, bạn bè, hàng xóm. Trong suốt quá trình, họ trao đổi, học hỏi lẫn nhau và cùng thưởng thức những món ăn đặc trưng như thịt luộc cuốn Kim chi tươi. Đây không chỉ là một phong tục mà còn là một phần ký ức đẹp trong tâm trí mỗi người dân Hàn Quốc.

Xuất phát từ tinh thần “Sẻ chia hương vị, tình nghĩa vẹn đầy”, nhiều lễ hội Kimjang đã được tổ chức để gìn giữ và phát huy truyền thống này. Tiêu biểu là lễ hội “Muối Kim chi chia sẻ yêu thương”, bắt nguồn từ một hành động nhỏ của bà Lee Seo-won ở Busan – người mang Kim chi tự làm đến tặng những người có hoàn cảnh khó khăn. Ý tưởng này dần lan rộng thành một phong trào cộng đồng, thu hút hàng nghìn người tham gia mỗi năm.

Năm 2014, Seoul tổ chức “Lễ hội văn hóa Kimjang”, không chỉ để bảo tồn truyền thống mà còn quảng bá văn hóa Hàn Quốc ra thế giới. Rất nhiều du khách quốc tế hào hứng tham gia trải nghiệm muối Kim chi, từ đó hiểu thêm về cuộc sống và tinh thần sẻ chia của người Hàn.

Kimjang không chỉ đơn thuần là việc muối Kim chi mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống và văn hóa Hàn Quốc. Nó thể hiện sự gắn kết cộng đồng, tinh thần tương thân tương ái, cũng như tình yêu dành cho những giá trị truyền thống. Chính nhờ những ý nghĩa sâu sắc ấy mà Kimjang vẫn được lưu giữ và phát triển mạnh mẽ qua bao thế hệ.