Nhắc đến Hàn Quốc, người ta thường liên tưởng ngay đến những món ăn đặc trưng đã trở thành biểu tượng như Kimchi, Gimbap hay Tteokbokki. Trong đó, Kimchi – món ăn được mệnh danh là “linh hồn” của ẩm thực Hàn, không chỉ là một phần không thể thiếu trong mỗi bữa cơm mà còn là đại diện tiêu biểu cho bản sắc văn hoá dân tộc. Tuy nhiên, ẩn sau món ăn dân dã này còn là một phong tục truyền thống lâu đời mang tên Kimjang – nghi lễ muối Kimchi mang đậm giá trị tinh thần và kết nối cộng đồng, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hoá phi vật thể của nhân loại vào năm 2013.

Vào độ cuối thu – khi tiết trời bắt đầu chuyển lạnh, cũng là lúc các gia đình Hàn Quốc rục rịch chuẩn bị cho một nghi lễ không thể thiếu trong năm: Kimjang. Đây không đơn thuần là hoạt động muối Kimchi để ăn trong mùa đông dài lạnh giá, mà còn là dịp người Hàn cùng nhau sẻ chia kinh nghiệm, trao truyền bí quyết và gắn kết tình thân. Trong bầu không khí se lạnh, hình ảnh các bà, các mẹ tất bật bên thau rau, bên mẻ ớt đỏ thắm, tiếng cười rộn rã vang lên như một bản giao hưởng mùa đông ấm áp.

Kimchi là món ăn được lên men từ rau củ kết hợp với hải sản, gia vị và tẩm ướp theo công thức truyền thống. Từ xa xưa, khi chưa có tủ lạnh, người Hàn đã nghĩ ra cách bảo quản rau củ để dùng quanh năm – và thế là Kimchi ra đời như một phép màu của sự sáng tạo trong gian khó. Ngày nay, dù công nghệ hiện đại đã thay đổi nhiều phương thức chế biến và bảo quản thực phẩm, nhưng Kimjang vẫn được gìn giữ như một phần hồn không thể thiếu của mỗi gia đình Hàn Quốc.

Quá trình chuẩn bị cho Kimjang diễn ra xuyên suốt cả năm. Từ mùa xuân, người dân bắt đầu muối hải sản như tôm và cá cơm để làm nguyên liệu nền cho nước sốt. Đến hè, họ thu gom muối và phơi khô ớt đỏ để tạo nên bột ớt – linh hồn của món Kimchi. Mỗi công đoạn đều mang trong mình sự tỉ mỉ, cẩn trọng và cả tâm huyết. Khi thu về, các gia đình lựa chọn thời điểm đẹp nhất – khi tiết trời đủ lạnh, đủ hanh khô – để cùng nhau bắt tay vào muối Kimchi.

Điều kỳ diệu là Kimjang không chỉ là một hoạt động nội bộ của từng gia đình, mà còn trở thành lễ hội gắn kết cộng đồng. Người ta tụ họp lại, cùng nhau muối, rồi chia phần cho nhau như một cách sẻ chia yêu thương. Không chỉ vậy, rất nhiều tổ chức, đoàn thể cũng nhân dịp này tổ chức các sự kiện Kimjang quy mô lớn để làm Kimchi tặng cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn – một truyền thống nhân văn sâu sắc thể hiện tinh thần “lá lành đùm lá rách”.

Điều làm nên sự độc đáo của Kimjang không chỉ là ở kỹ thuật muối mà còn ở tư duy hài hòa với tự nhiên. Người Hàn đã hiểu rõ môi trường sống của mình – nơi mùa đông dài và lạnh giá khiến rau củ khó sinh trưởng – để tạo ra phương pháp bảo quản tối ưu. Không cần sấy khô làm mất chất, cũng không cần dùng đến chất bảo quản, Kimchi vừa giữ được dưỡng chất, vừa phát sinh thêm các vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hoá. Đó là sự kết hợp hoàn hảo giữa ẩm thực, khoa học và văn hoá.

Kimjang cũng chính là minh chứng sống động cho một triết lý sâu xa: con người không phải là kẻ chinh phục thiên nhiên, mà là người bạn đồng hành, biết lắng nghe và thích nghi. Hành trình Kimjang mỗi năm là một chuỗi học hỏi không ngừng, nơi các thế hệ cùng truyền tay nhau công thức, kỹ năng và cả tâm hồn gửi gắm vào từng miếng Kimchi.

Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, Kimjang vẫn tồn tại như một biểu tượng của bản sắc không thể thay thế. Thật bất ngờ khi hơn 90% người Hàn Quốc vẫn chọn ăn Kimchi do người thân, bạn bè hoặc chính họ muối. Điều này không chỉ phản ánh sự trân trọng dành cho truyền thống, mà còn là cách người Hàn giữ gìn những giá trị gắn kết gia đình và cộng đồng – điều mà xã hội hiện đại đôi khi dễ lãng quên.

Ngay cả khi sinh sống ở nước ngoài, người Hàn vẫn tổ chức Kimjang, vẫn tìm cách mua nguyên liệu và cùng nhau muối Kimchi. Từ đó, văn hoá ẩm thực của họ được lan tỏa như một nhịp đập nối dài từ quê nhà đến khắp bốn phương trời.

Nếu có dịp ghé thăm Hàn Quốc, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh Kimchi hiện diện trong mọi bữa ăn – từ bàn cơm gia đình đến nhà hàng cao cấp. Nhưng đằng sau món ăn ấy là cả một thế giới tinh thần mang tên Kimjang – nơi chất chứa tình thân, lòng nhân ái và triết lý sống sâu sắc của người Hàn Quốc.

Kimjang không chỉ là một nghi thức ẩm thực, mà là một phần cốt lõi của văn hoá Hàn Quốc. Được UNESCO công nhận không chỉ vì giá trị vật thể, mà còn vì tinh thần nhân văn và sức sống bền bỉ mà nó mang lại cho xã hội. Mong rằng Kimjang sẽ mãi là nhịp cầu nối liền quá khứ – hiện tại – tương lai, góp phần giữ vững và làm phong phú thêm bản sắc dân tộc giữa dòng chảy hiện đại hoá toàn cầu.